ιστορικά τραγούδια

Δημοτικά τραγούδια που αναφέρονται σε ιστορικά γεγονότα (πολιορκίες ή καταστροφές πόλεων, φονικές μάχες κλπ.) ή σε φυσικά φαινόμενα που προκάλεσαν βαθιά εντύπωση στον λαό (π.χ. σεισμοί). Τα παλαιότερα που διασώθηκαν φτάνουν έως τον 17o αι. και είναι επηρεασμένα από το ύφος των κλέφτικων τραγουδιών. Συγκριτικά με άλλες κατηγορίες δημοτικών τραγουδιών, τα ι.τ. είναι ολιγάριθμα. Οι μελετητές αποδίδουν τον περιορισμένο αριθμό τους, σε συσχετισμό με τη νεαρή ηλικία τους, στο γεγονός ότι «ο λαός αγνόησε (…) σχεδόν ολότελα την ύπαρξη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, της οποίας η τρικυμισμένη ιστορία θα μπορούσε να είχε προσφέρει τόσες πλούσιες πηγές έμπνευσης, γιατί το Βυζάντιο είχε συγκεντρωτική εξουσία και οι λόγιοι, που ζούσαν στην πρωτεύουσα, δεν ήξεραν ή δεν ήθελαν να εκμεταλλευτούν δημιουργικά το γύρω τους ζωντανό υλικό». Από την πλευρά των λογίων ή ημιλογίων δημιουργών υπάρχουν διάφορα στιχουργήματα, παρά τραγούδια, μετριότατης τέχνης. Ωστόσο, μερικά από αυτά ανάγονται στη βυζαντινή περίοδο (παλαιότερο θεωρείται το τραγούδι Του Αρμούρη, η υπόθεση του οποίου εκτυλίσσεται μεταξύ 7oυ και 9oυ αι.). Ιδιαίτερη ομάδα αποτελούν οι πολυάριθμοι θρήνοι για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, που διακρίνονται και αυτοί σε γνήσια δημοτικά τραγούδια και λόγια (ή ψευδολόγια) στιχουργήματα.